Sevgili dostlar, 10 ilimizde meydana gelen ve 40 bini aşkın vatandaşımızın yaşamını yitirmesine sebep olan deprem hepimizin yüreğini sızlattı. Yeni yazıma başlamadan önce yaşamını yitiren vatandaşlarımıza Rabbim’den rahmet, yaralılarımıza ise acil şifalar diliyorum. Rabbim canım ülkeme bir daha böyle bir felaket göstermesin inşallah…
Şimdi sizlere özellikle Anadolu’da sıkça dile alınan ‘Bir Yastıkta Kocayın’ sözünün açılımını yapmaya çalışacağım.
Anadolu’da evlenen kişilerin yataklarında tek ve uzun bir yastık olurdu. Bu asla ayrılmamaları simgelerdi. Yastığın uzun olması demek, karı ve koca birlikte uzun bir ömür sürmek anlamında gelirdi… Bizde evlenenlere “Allah bir yastıkta kocatsın.” denir. Bu bir yastık meselesi hakikaten ciddi bir meseledir. Dedemin, ninemin evinde eşlerin kullandıkları yastık, uzunca, iki kişinin başını koyduğu yerleri kaplayan bir yastıktı. Kendi ailemde de buna şahit oldum hep. Ama Batı, yastıkları ayırdı. Her ebeveyn ayrı yastık kullanmalıydı. Batının bireyciliği burada da kendisini göstermekteydi.
Bu bireycilik hayatın her safhasına yayılma göstererek eşlerin birbirlerine müsamaha ile yaklaşmasını imkansızlaştıran bir unsur oldu. Tekli yastıkları kullanan çiftler, o bir yastıkta kocayan ihtiyarlar kadar uzun evlilikler yürütemediler. Cahil olan insanlar, kültürün verdiği subliminal bir mesaj içeren bir eşya ile ömürlük evlilikler yaşarken güya eğitimli, modern insanlar kendi konforlarına ve vücut yapılarına uygun yastıkları seçseler de onlar kadar uzun evlilikler yürütemediler. Ortada anne babasından ayrı çocuklar yoktu rahmetli dedemin olduğu zamanlar, bugünkü kadar.
Kelam o kadar kıymetlidir ki temennide bulunurken dahi o kelimenin ruhu ortama yayılmasın diye negatif bir ifade kullanmaktan imtina edilir. Evlenen kişiye “Allah ayırmasın.” değil “Allah bir yastıkta kocatsın.” demişler mesela. Yeni işe başlayan birine “Allah utandırmasın.” değil, “Allah muvaffakiyetler, başarılar versin.” demişler keza. Kişisel gelişimciler entel dantel “evrene pozitif mesajlar gönderelim” demeden evvel bizim ecdadımızdan okuma yazma bilmeyenler bile bu adaba göre konuşmuş. Akşam yatarken “ışığı söndür” demektense “lambayı dinlendir” demeyi tercih etmişler. “Ölüyü gömdük.” diyerek ölümün soğukluğunu yaymaktansa “Rahmetliyi sırladık, üzerini örttük.” gibi latif ifadeler kullanmayı tercih etmişler. O yüzden bilimde teknikte ilerleyen Batı, kültürde, adab-ı muaşerette, estetik ve zarafette asla Doğu’ya yanaşamamış, var olanı da bizden iktibas etmiştir.
Yani sözün özü ‘Bir Yastıkta Kocayın’ sözü yerini ‘Bir ömür Boyu Mutluklara’bıraktı… O uzun yastıklarda maziye karıştı. Her şey gibi…Bir yastıkta kocayın sözü ile bir ömür boyu mutluluğa yürüyen nene ve dedelerimizin bir birine olan aşkı ölene dek sürmüş. Leyla ile Mecnun aşkıyla bir birine sıkıca sarılmışlar. Ya şimdi ki aşklar!
Murat AVCI
